អ្នកភូមិព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ នៃមរតកវប្បធម៌ របស់ក្រុមជនជាតិ ដើមភាគតិចកួយ

ខេត្តកំពង់ធំ ៖ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងមក ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកួយក្នុង ឃុំសាលាវិស័យ ភូមិអូរពោធិ៍ ឃុំរម្មណីយ ខេត្តកំពង់ធំ នាភាគខាងជើង ប្រទេសកម្ពុជា បានបាត់បង់ផ្ទះ និងដីព្រៃ ជាច្រើនកន្លែងដែលជាប្រភពនៃការរស់នៅរបស់ពួកគេ ដោយសារក្រុមហ៊ុន វិនិយោគ ដីចំនួន៥ហិចតាចុងក្រោយ ដែលពួកគេចាត់ទុកជាកន្លែង ឧទ្ទិសគោរពបូជា ដល់អរុក្ខអរក្សអ្នកតា និង ដូនតារបស់ពួកគេ។ អ្នកភូមិកំពុងតែមានការភ័យខ្លាចក្នុងការបាត់បង់វប្បធម៌របស់ពួកគេនិងខ្លាចមនុស្សជំនាន់ក្រោយមិនដឹងអំពីប្រវត្តិរបស់ដូនតា និងសិប្បកម្មផលិតដាវដែក ដ៏ជំនាញដែលមានតែមួយ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាសម័យមុន។ ពួកគេអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យជួយពួកគេទាមទារយកដីកសិកម្មរបស់ពួកគេឡើងវិញ។ ទោះបីពួកគេដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយក្តី តែភាពយុត្តិធម៌នៅតែមិនទាន់មានសម្រាប់អ្នកភូមិដ៏សែនកំសត់ទាំងនេះដដែល។

ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ជនជាតិគួយ មួយរូបបានអោយដឹងថា ៖ “នៅពេលដែលខ្ញុំកើតនៅភូមិនេះមានឈ្មោះថាទឺកវាជាឈ្មោះនៃឧបករណ៍ធ្វើដែកហើយវាមាននៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងតំបន់នេះ។ សព្វថ្ងៃវាបានបាត់ទៅវិញ។ “ នៅក្នុងព្រៃជ្រៅ ៗ តែងតែមានភូមិបុរាណប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះដោយសារតែការអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់ត្រូវបានបាត់បង់។ មនុស្សជំនាន់ថ្មីមួយចំនួនមិនដឹងពីប្រវត្តិដូនតារបស់ពួកគេទេរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើទំនើបកម្មប្រទេសនេះដោយការអភិវឌ្ឍគ្រប់ទីកន្លែងប៉ុន្តែខ្ញុំមានរឿងមួយត្រូវនិយាយថាក្រុមជនជាតិភាគតិចគួយទាំងអស់កំពុងរស់នៅរួមគ្នានិងរស់នៅដោយផលប្រយោជន៍នៃព្រៃឈើហើយយើង ដឹងថាតើព្រៃណាគួរត្រូវបានរក្សាទុកនិងគួរប្រើប្រាស់។ តែរឺសព្វថ្ងៃពួកគេកាប់ព្រៃទាំងអស់នៅតំបន់នេះ។

លោក ខាត់ ខុម អ្នកដឹកនាំយុវជន ជនជាតិគួយ បានអោយដឹងដែរថា ៖ តំបន់នេះជាស្រុកមួយនៃខេត្ត ដែលមានឈ្មោះថា ស្រុកកំពង់ស្វាយ ឃុំតាឡក និងរូបសំណាកដាវដែក គឺជាអត្តសញ្ញាណរបស់យើង បុព្វបុរសរបស់យើង ពូកែធ្វើដាវ នៅសម័យបុរាណ។ រាជរដ្ឋាភិបាលក៏មិនចង់ឃើញប្រជាជនរងគ្រោះដែរ ប៉ុន្តែដោយសារតែការចង់បានហួសហេតុ បញ្ហានេះក៏កើតឡើង។ អ្នកភូមិរបស់ខ្ញុំមិនចង់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទេ។ យើងគ្រាន់តែចង់អោយដីស្រែរបស់យើងត្រឡប់មកវិញដោយសន្តិភាពប៉ុណ្ណោះ។ យើងមិនចង់ឃើញនរណាម្នាក់ជាប់គុកទេ។

ក្រុមអ្នកភូមិ បានអោយដឹងថា ៖ ដីនោះនៅឆ្ងាយពីទីនេះប្រហែល ៣ គីឡូម៉ែត្រទៅ ៤ គីឡូម៉ែត្រហើយមិនមានសន្តិសុខទេប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងនៅទីនោះកងសន្តិសុខបានមកដល់ដែរ”។ “ នៅពេលដែលពួកយើងជាពួកគេយើងបានសួរថាហេតុអ្វីបានជាអ្នកបំផ្លាញចំការខ្ញុំសូមបញ្ឈប់ប៉ុន្តែពួកគេបានឆ្លើយថាខ្ញុំមិនអាចបញ្ឈប់ថៅកែរបស់ខ្ញុំ ឲ្យ ខ្ញុំធ្វើបានទេ។ យើងនៅទីនោះហើយយើងបានឃើញវិធីធ្វើដាវដែករបស់ដូនតាយើងនិងព្រៃដូនតារបស់យើងវាត្រូវបានបំផ្លាញដោយគ្មានការពិភាក្សា”។

លោក ខាត់ ខុម បន្ថែមថា ៖ “រឿងនេះបានកើតឡើងជិតមួយឆ្នាំហើយ។ អ្នកភូមិបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅស្រុកប៉ុន្តែពួកគេហាក់ដូចជាមិនអើពើ។ យើងមានការសោកសៅយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបាត់បង់ព្រៃឈើដូនតានិងដីកសិកម្មរបស់យើង។ “សកម្មភាពនេះរំលោភលើសិទ្ធិរបស់ជនជាតិភាគតិចរបស់យើងវាពិតជាអាក្រក់ណាស់។ អ្នកភូមិទៅទីនោះដោយមិនមានអ្វីនៅក្នុងដៃហើយយើងបានទៅទីនោះលើអ្នកភូមិជាច្រើននាក់ប៉ុន្តែពួកគេបានហៅប៉ូលីសជាច្រើនអោយប្រឆាំងនឹងពួកគេពួកគេមិនអនុញ្ញាតិអោយយើងថតរូបពួកគេដេញតាមយើងទេ។ “ពួកគេប្រាប់យើងថាពួកគេមានសិទ្ធិកាន់កាប់តំបន់នេះប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះយើងមិនបានឃើញទេ។ ពួកគេកាន់កាប់កន្លែងនោះរួចហើយយើងមានអារម្មណ៍អយុត្តិធម៌ណាស់ សម្រាប់ជនជាតិភាគតិចដូចពួកយើង។ តំបន់ទាំងនោះជាកម្មសិទ្ធិរបស់យើងសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មនិងសិប្បកម្មមួយចំនួន ដែលអាចរកបានពីវត្ថុធាតុដើមពីក្នុងព្រៃដូចជា ធ្វើកន្ទេល ក្រណាត់ ដំបូល ជាដើម៕